In de podcast ‘De duistere kant van de mens’ (31 min.) vat Corinne de Ruiter (professor Forensische psychologie aan de Universiteit Maastricht) samen wat de 4 belangrijkste kenmerken zijn van een psychopaat.
Mensen met een hoge mate van psychopathie hebben:
- Een vorm van agressief narcisme (iemand is manipulatief, berekenend);
- Een gebrek aan emotioneel invoelend vermogen (iemand kent spijt noch schuld);
- Een impulsieve persoonlijkheid (iemand leeft van de hak op de tak);
- Een anti-sociaal karakter (relatief vaak met een criminele kant).
Niemand is een heilige
De Hare Psychopathy Checklist-Revised (PCL-R) wordt overal ter wereld gebruikt voor het meten van psychopathie. Corinne: “Psychopathie is een continuüm; je kan de kenmerken in meer of mindere mate hebben, Als je overal 10 op de PCL-R scoort ben je een echte psychopaat, maar er is géén overeenstemming over de ondergrens. De meeste huis-tuin-en-keukenmensen scoren trouwens 5-8 punten (van de 40).”
Nurture, niet nature
Lang werd gedacht dat mensen met psychopathie werden geboren. Kasia Uzieblo, professor Forensische psychologie aan de Vrije Universiteit Brussel vertelt in dit artikel van de Rinogroep dat men tegenwoordig denkt dat vroegkinderlijk trauma de boosdoener is: “Mensen met psychopathie hebben allemaal een eigen verhaal, dat in veel gevallen getekend is door een zeer traumatische jeugd, misbruik, onveilige hechting en ouders die emotioneel niet beschikbaar waren.”
Geen anti-sociale persoonlijkheidsstoornis
Volgens Kasia is psychopathie géén anti-sociale persoonlijkheidsstoornis: “Bij psychopathie gaat het toch echt om een ander persoonlijkheidsconstruct. Daarbij is niet alleen het antisociale, impulsieve gedrag opvallend, maar is er ook sprake van afwijkingen op het affectieve en interpersoonlijke vlak. Denk aan gebrekkige empathie en het ontbreken van berouw, en aan oppervlakkige charme en manipulatief gedrag.”